Bir şeyi tattığınızda dilinizde, damağınızda hangi tatları hissediyorsunuz?
Acı, ekşi, tuzlu ya da tatlı, değil mi?
Bazen bu tatların hiçbirine yakın olmayan, ama inanılmaz lezzetli gelen şeyler de oluyor, değil mi?
İşte, o tadın adı tam olarak umami.
Gastronomi dünyası, farklı farklı keşiflerin, kimi zamanda tesadüflerin temeline dayanıyor.
İnsan anatomisine kodlanmış 4 temel tat var diye biliyorduk örneğin yıllardır.
Tatları, küçük yaşlardan itibaren acı, tatlı, ekşi ve tuzlu diyerek sıraladık.
Ama arada kaçırdığımız bir tat oldu. Keşifler ve yeni denemeler sırasında beşinci tat ortaya çıktı.
Kendisi en bilinmeyen duyuları uyaran, yediğimiz lezzetleri kat ve kat güzel kılan umami.
İçtiğiniz yeşil çaydan, yediğiniz soya soslu birçok şey umami.
Umami, neurotirasmitter olarak olarak bir amino asitin ürünü aslında.
Glutamat denen, birçok sebzenin ve meyve bulunan bu amino asit, umamiyi oluşturuyor.
Glutamat maddesi ısıya maruz kaldığında (eti pişirdiğinizde, sebzeleri sotelediğinizde vb) ortaya L-glutamat yani glutamik asit çıkıyor.
Bu da yediğiniz şeylerin size daha lezzetli gelmesini sağlıyor.
Umaminin tadına gelecek olursak, onu tanımlaması biraz zor aslında. Kendi başına bir tadı yok, doğru aromaların bir araya gelmesiyle oluşuyor.
Bu yüzden diğerlerinden ayrılıyor. Yine de tanımlayacak olursak ağızda kalan, boğazda bile hafif bir tat bırakan bir lezzete sahip.
Ağızda hafif sulanmaya neden oluyor, dilin üzerinde hafif tüylü bir tat bıraktığı için de boğazı uyarıyor.
Yediğiniz, içtiğiniz birçok şey umami aslında. .
Ağızda ve boğazda hafif tadını bırakan lezzetlerin başında ne geliyor?
Tabii ki yeşil çay. İçtikten sonra hissettiğimiz o tadın adı umami. Bu nedenle yeşil çay bu içeceklerin başında geliyor.
Onu gerçek bir glutamat hazinesi olan kurutulmuş domates takip ediyor. Girdiği her şeyi güzelleştiren soya sosu da umami.
Her gün yesek asla bıkmayacağımız patates, kiraz domates, kuşkonmaz da umami lezzetlere sahip.
Ançüez, deniz börülcesi, istiridye, karides, dana eti, tuna balığı, deniz yosunu listedeki diğer yiyecekler.
Umami yönünden en zengin yiyeceklerin başında ise parmesan peyniri geliyor.
Onun gibi olgunlaştırılan, yaşlandırılan etler ve diğer peynirler de umami olarak kabul ediliyor.
Acı, ekşi, tuzlu ya da tatlı, değil mi?
Bazen bu tatların hiçbirine yakın olmayan, ama inanılmaz lezzetli gelen şeyler de oluyor, değil mi?
İşte, o tadın adı tam olarak umami.
Gastronomi dünyası, farklı farklı keşiflerin, kimi zamanda tesadüflerin temeline dayanıyor.
İnsan anatomisine kodlanmış 4 temel tat var diye biliyorduk örneğin yıllardır.
Tatları, küçük yaşlardan itibaren acı, tatlı, ekşi ve tuzlu diyerek sıraladık.
Ama arada kaçırdığımız bir tat oldu. Keşifler ve yeni denemeler sırasında beşinci tat ortaya çıktı.
Kendisi en bilinmeyen duyuları uyaran, yediğimiz lezzetleri kat ve kat güzel kılan umami.
İçtiğiniz yeşil çaydan, yediğiniz soya soslu birçok şey umami.
Umami, neurotirasmitter olarak olarak bir amino asitin ürünü aslında.
Glutamat denen, birçok sebzenin ve meyve bulunan bu amino asit, umamiyi oluşturuyor.
Glutamat maddesi ısıya maruz kaldığında (eti pişirdiğinizde, sebzeleri sotelediğinizde vb) ortaya L-glutamat yani glutamik asit çıkıyor.
Bu da yediğiniz şeylerin size daha lezzetli gelmesini sağlıyor.
Umaminin tadına gelecek olursak, onu tanımlaması biraz zor aslında. Kendi başına bir tadı yok, doğru aromaların bir araya gelmesiyle oluşuyor.
Bu yüzden diğerlerinden ayrılıyor. Yine de tanımlayacak olursak ağızda kalan, boğazda bile hafif bir tat bırakan bir lezzete sahip.
Ağızda hafif sulanmaya neden oluyor, dilin üzerinde hafif tüylü bir tat bıraktığı için de boğazı uyarıyor.
Yediğiniz, içtiğiniz birçok şey umami aslında. .
Ağızda ve boğazda hafif tadını bırakan lezzetlerin başında ne geliyor?
Tabii ki yeşil çay. İçtikten sonra hissettiğimiz o tadın adı umami. Bu nedenle yeşil çay bu içeceklerin başında geliyor.
Onu gerçek bir glutamat hazinesi olan kurutulmuş domates takip ediyor. Girdiği her şeyi güzelleştiren soya sosu da umami.
Her gün yesek asla bıkmayacağımız patates, kiraz domates, kuşkonmaz da umami lezzetlere sahip.
Ançüez, deniz börülcesi, istiridye, karides, dana eti, tuna balığı, deniz yosunu listedeki diğer yiyecekler.
Umami yönünden en zengin yiyeceklerin başında ise parmesan peyniri geliyor.
Onun gibi olgunlaştırılan, yaşlandırılan etler ve diğer peynirler de umami olarak kabul ediliyor.
