Yorum Aydınlanma'nın Üç Öncüsü: Mustafa Reşid Paşa, Midhat Paşa, Mustafa Kemal Paşa

Aydınlanma'nın Üç Öncüsü:

Mustafa Reşid Paşa,
Midhat Paşa,
Mustafa Kemal Paşa

Son iki yüzyılda Türkiye'de aydınlanmanın üç büyük öncüsü vardır: 1. 1839'da ilan edilen Gülhane Hatt-ı Hümayununun mimarı, Tanzimat döneminin "Aydınlanmanın Nazırı" (minister of enlightenment) Mustafa Reşid Paşa (öl. 1858). Osmanlı topraklarında hiçbir şey bir daha eskisi gibi olmadı. Yalnızca, bugün bile anlamakta ve kavramakta zorandığımız eşitlik, özgürlük, bireysellik (hürriyet, serbestiyet, müsavat) kavramlarıyla değil, tüm eksiklerine karşın çağdaş yasa bilinciyle de ülkemiz ilk kez o gün tanıştı. 2. 1876'da ilan edilen ilk anayasamız Kanun-i Esasi'nin gerçek mimarı Midhat Paşa (ö. 1884). Gülhane Hatt-ı Hümayunu sayesinde tanıştığımız (çağdaş anlamıyla) eşitlik, özgürlük kavramlarını ve çağdaş hukuk yasa ve kurumlarını tüm ayak diremelerine karşın "anayasal yurttaşlık" düzeyine taşıyan kişiydi Midhat Paşa. 3. İlki iki devlet adamının aksine, bir reformcu değil, gerçek bir devrimci olan Mustafa Kemal Paşa (ö. 1938). Milli Mücadele'nin önderi ve arkadaşları, yalnızca vatanı elde tutmakla kalmadılar, onu olanaklı olduğu ölçüde bir Cumhuriyet'e dönüştürmeyi de başardılar. Cumhuriyet gerçek bir başlangıçtı, bu ülkenin kendi çağıyla eşzamanlı yaşayabilmesinin en önemli koşulu olan bir başlangıç. Atlattığımız onca badireye karşın, şayet bugün daha iyi yarınlar hayal edebiliyorsak, bunun nedeni son iki yüzyıl içinde tüm aydınlanma çabalarına öncülük eden bu üç devlet adamıdır. Immanuel Kant, halkların aydınlanma hızını anlatmak için neredeyse Almanca'da varolan tüm terimleri işe koşar: allmählich, langsam, nach und nach... Bu üç deyişin üçü de "yavaş yavaş" anlamına gelir.
Kant'ın kendi ifadeleriyle:

• Aydınlanma yavaş yavaş (allmählich) ortaya çıkar.

• Halk ancak yavaş yavaş (langsam) aydınlanma’ya ulaşabilir.
• Halk özgür eyleyebilme yeteneğini yavaş yavaş (nach und nach) kazanır.

İki yüz yılda ancak bu kadar yol kat edebildik, peki daha hızlı olabilir miydi? Sanmıyorum.

Arkadaşım yanlış anlamani istemem musadenle naçizane fikrimi söyleyebilirim.

Burda aydınlatma derken Egerki ,Osmanlı dönemi ne karanlık çağ anlamında diyorsan ki o anlam olduğu aşikardır, fikrine katılmıyorum.

Burda dediğin Eşitlik ,özgürlük Osmanlı'nın yakılması ile Varoluyorsa tam tersine Ülkeyi Yabancı güçlerin emrine verildi , bakın halen 100 yıllık antlaşma ile kölelik sistemi devam ediyor ülke özgürleşmek ve tam bağımsızlık için gün sayıyor.

Son olarak kurulan bir sistemden bahsediyorsunuz alıntınız da Cumhuriyet !!

600 yıllık bir imparatorluğun yıkılışı üzerine kurulan bu sistem götürüsú getirisinden çok oldu ,
Bir gecede bir milletin Yaşayış tarzı ,Dili , Dini kültürü değişti.
100 yıl sonrası olmayan bir millet haline getirildi ,bu Türkiye'de yaşayan halk için çok ağır bir darbeydi.
Ve bugünkü Nesil tarihini bilmiyor ne kadar büyük bir acı degilmidir?

Teşekkür ederim.

Siyonistlerin satılık uşakları olan sizde aydincilar sözüm ona ittihatçı Jon Türkler sayesinde bugundeyiz demek buna kargalar birde sizin gibi kokuşmuş karanlık zihniyetler inanır !...