İslam 500 Bin Sosyal Konut Projesi Fıkhen Caiz mi? (1 Görüntüleyen)

Ulkemiz insanini son donemde ekonomik maliyet anlaminda zorlayici en buyuk sorun barinma hal boyleyken hadi vatandasi gectim iktidari koruma adina 2028 secim vaadi olarak hali hazirda ev sahibi olamayan tum vatandaslarimizi ucretsiz olarak secimden once 2+1 konut sahibi yapacagiz denilse secim yarisi baslamadan bitebilirdi

TOKİ’NİN “500 BİN SOSYAL KONUT” PROJESİ HAKKINDA


#İsmailağadanAçıklama


KARAR METNİ


TOKİ; “500 Bin Sosyal Konut” projesine başvurmak ve ihtiyaca bağlı olarak kura ile hak sahipliği oluşan evi satın almak caizdir. Bu noktada yeniden değerleme oranı ile borcun güncelleneceği bir akdin meşruiyetinde toplumun ihtiyacı temel esas kabul edilmiştir. Ülkemizdeki mesken ihtiyacının mevhum bir durum değil bilakis kesin bir hakikat olduğu açıktır. İslam fıkhında tahakkuk etmiş hacet, naslara açıkça muhalif olmayan hususlarda kolaylaştırmayı gerektirir.


GEREKÇELİ İZAH


İslam fıkhında akitlerin vazedilmesindeki temel maksat ictimai hayatta nizamı tesis etmek ve olası bütün niza’ları daha oluşmadan kesmektir. (Sığnâkî, en-Nihaye, c.13, s.230) O halde toplum düzeninin muhafazasını temin edecek ve halka fayda sağlayacak hususlarda Müslümanları gözetmemek, bu hikmetin tersine hareket etmek olur. “Fıkıh hayattır” ilkesi gereğince fıkhı, uygulanamaz kurallar bütünü olarak algılamak, fıkhın tabiatına aykırıdır.

İçinde bulunduğumuz çağın değerlerine göre düzenlenen piyasa şartlarının, Müslümanları zaman zaman sıkıntıya soktuğu izahtan varestedir. Alışveriş, icare, ipotek vesair akitlerin yanında ekonominin dünya düzeyinde faize bağlı kılınması ve banka sisteminin esas alınması İslam fıkhının yer yer uygulanmasına mâni olmaktadır. Böyle durumlarda “zaruret ve ihtiyaç” fıkhını tatbik etmek kaçınılmaz hale gelmektedir.


Devletin vatandaşına yönelik konut meselesini çözmeye çalışması da vatandaşın kiradan kurtularak başını sokacak bir eve sahip olması da şer’an itibar edilmesi gereken ihtiyaçlardır. TOKİ uygulamasında, yerli paranın korunması adına altın ve döviz unsurları yerine TL’nin tercih edilmesi, devlet için gözetilmesi gereken bir maslahat olduğu gibi halkın da faydasınadır. Bununla beraber TOKİ’nin, devlet kurumu olması ve mali varlıklarının devlet hazinesinin bir parçasını temsil etmesi haysiyetiyle yararı ve zararı kamuya râcîdir. Buradaki zarar, yıllar içerisinde TOKİ’nin alacak tutarında oluşacak olan değer kaybıdır. Bu noktada TOKİ, toplam tutarı ve aylık taksit sayısını ortaya koyarak (semeni ve vadeyi belirledikten) sonra ilerleyen yılların taksitleri için yeni bir takvim / değerleme yapacağını belirterek zararın bir kısmını karşılamayı hedeflemektedir.


TOKİ’nin, katılımcıların ihtiyaç sahibi olmasını şart koşması ve hak sahiplerini kura ile belirlemesi, ticari bir gaye güdülmediğini açıkça ortaya koymaktadır.
Müslümanları, halkın maslahatı için düzenlenen bu emsal fırsatlardan yararlandırmamak, onları, hassasiyetlerini ranta dönüştüren yapılara mecbur bırakmak olacaktır. Bu tür bir hüküm; “Tâ ki o, içinizden zenginler arasında elden ele dolaşan (ve onların gücüne güç katan) bir şey olmasın.” âyet-i kerimesindeki hikmete aykırı olur.


İslam fıkhında semenin belirsizliği akdi ifsat edici bir unsur olarak kabul edilmiştir. Buna rağmen “hıyar-ı kemmiyye”, “subret-i taam”, “bey bi'l isticrar”, “rahs-gala” ve benzeri meselelerde fakihler, gerek örfe gerek hacete binaen bu akitlerdeki meçhuliyeti hükmen malum saymışlardır. Mezkûr hükümler, bu tür ihtiyaçlara mebni birtakım ruhsatlara altyapı oluştururlar. Bu tür akitlerde tashihe ve tecvize mâni olacak en temel ilke; neticesinin “Makasıd-ı Şeri’a”ya aykırı oluşudur.


Her ne kadar TOKİ'deki fiyatlandırma, bu meseleler ile birebir aynı olmasa da hem “Zaruret-Hacet” ilkesinin tahakkuku hem de “Makasıd-ı Şeri’a”ya açıkça aykırı bir durumun söz konusu olmaması hasebiyle tecvizine mâni bir durum görülmemektedir.


Netice olarak: Başvuru şartlarına sahip olan ihtiyaç sahiplerinin, yalan beyanda bulunmadan TOKİ’den konut satın almaları heyetimiz tarafından hacet ilkesi çerçevesinde caiz görülmüştür.


En doğrusunu Allah Azze ve Celle bilir.


İSMAİLAĞA FETVA HEYETİ


Karar tarihi: 28.10.2025
Karar numarası: 0152