Bence ben bu konuyu hortlatırım.
Var mısınız iddiaya ,
Buyrun görelim…
1
Eskiden: Parkta koşmak, mahallede basket oynamak, beden eğitimi dersleri, yaz tatilinde yüzme vs. tamamen ücretsizdi.
Bugün: Spor salonu, kişisel antrenör, yoga stüdyosu, pilates seansları… Hepsi abonelikle veya seans başına ücretli.
2.
Eskiden: Musluktan içilen su vardı, çeşmeden kana kana içilirdi.
Bugun: Damacana, arıtma sistemleri, pet şişeler derken “temiz su” bile ticarete döküldü.
3.
Eskiden: Ansiklopediler, halk kütüphaneleri, okul kitapları yeterliydi.
Bugün: E-kitap, online kurslar, özel öğretmenler, üyelikli bilgi platformları (ve bazen ChatGPT gibi asistanlar) para karşılığı kullanılıyor.
4.
Eskiden: Mahalle maçları, gazoz kapağı oyunları, arkadaş sohbetleri, televizyonun 3-4 kanalı bile yeterliydi.
Bugün: Dijital platformlar (Netflix, Spotify, oyunlar), VR gözlükler, konserler vs. hepsi ücretli.
5.
Eskiden: Temiz hava, yürüyüş, doğal besinler ulaşılabilirdi.
Bugün: Organik ürünler, detoks kürleri, spa merkezleri, “iyi yaşam” paketleri ciddi ücretlere satılıyor.
6.
Eskiden: Mahallede birbirini bulmak kolaydı. Mektup yazılırdı, oturulup konuşulurdu.
Bugün: Telefon faturaları, internet paketleri, online toplantılar, özel uygulama abonelikleri.
Neden Böyle Oldu?
Kentleşme ve betonlaşma: Doğal ve ücretsiz alanlar azaldı.
Ticarileşme: Sağlık, eğitim, spor gibi temel haklar bile artık pazar haline geldi.
Zamanın değer kazanması: İnsanlar zaman kazandıran çözümler için para harcamayı tercih ediyor.
Bireysel yaşam tarzı: Komünal, paylaşımcı yapıdan bireysel hayata geçildi.
Peki azıcık bu yorumu nostaljiye çevirerek yorumlayalım mı ?
NEYDİ, NE OLDU?
1. Spor yapmak
Neydi?
Mahalle maçı vardı, ip atlamak, seksek, sokakta bisiklet. Bedava terlemek modaydı.
Ne oldu?
Aylık üyelik, protein tozu, özel antrenör, ısınma seansı 30 dakika… Terlemek bile lüks oldu.
2. Su içmek
Neydi?
Mahalle çeşmesinden içilir, hortumdan akan suyun tadı başka olurdu.
Ne oldu?
PH 7.8 olsun, cam şişede gelsin, yoksa içemem. Bir de “alkali su” var, sanki büyü suyu…
3. Eğlenmek
Neydi?
Gazoz kapağı biriktir, taşla kale yap, televizyonda “Susam Sokağı”nı izle.
Ne oldu?
Netflix aboneliği, 4K ekran, VR gözlük, ama hâlâ “canım sıkılıyor” diyen çok.
4. Oyun oynamak
Neydi?
Toprağa çizgi çiz, misket at, saklambaç oyna.
Ne oldu?
PlayStation, DLC paketi, online üyelik. Evin salonu oyun alanı, ama gerçek dostluk offline kaldı.
5. Sohbet etmek
Neydi?
Bakkal önünde otur, dedikodu yap, gün batımına karşı çay iç.
Ne oldu?
“Online mısın?”
“Yok, meşgule attı.”
“Seen 12:34, reply yok…”
İletişim kolaylaştı ama anlam zorlaştı.
6. Yemek yemek
Neydi?
Anne eli, tencere kokusu, sofrada sohbet.
Ne oldu?
Food blogger tavsiyesiyle seçilen mekanda, story çekilmeden lokma alınmıyor.
Sonuç?
Her şey daha “profesyonel”, daha “kaliteli”, daha “paralı”…
Ama acaba daha mutlu, daha gerçek, daha biz miyiz?