FK Kavram Zikir

Zikir kavramı benim için her nekadar net anlaşılır bir kavram olsada Hicri 400 sonrasında en çok tartışılan kavramlardan biri olmuş. Bu yüzden ben kavramın kritiğini yapmayıp bizzat kavramın zihnimde oturduğu yeri ortaya konuşacağım. Kavramın tarihsel bağlamı ve Vahy içindeki ayet ayet anlamını ancak soru gelirse cevaplayacağım , gereksiz tartışmalara girmekten kaçınmak istiyorum bu şekilde

Gelelim Zikir kavramımıza ; sözlük anlamında genel hatlarıyla , düşünmek, hatırlamak, hatırlatmak, anmak, öğüt, ihtar, uyarı anlamlarına gelmektedir.

Bizim hayatımıza Vahy ile giren bu kavram bizden önceki milletlerdede , kitap ve mitlerde de çokça kullanılır. Bu yüzden ben kavramı hayatımda daha çok gündeme almak , anmak ve duyurmak olarak uyguluyorum.

Bugün Allah’ı anmak mescitlere , evlere yada dağ taşa kapanıp Allah’ı tespih etmek , kafa sallayıp sözde zikirler yapmak , kensinden geçercesine ayin düzenlemek olarak algılansada bana göre zikrin tesbih taneleri ile işi olmaz. Kendi iç gelişiminiz , maneviyatınız için isterse dağ taş aşın gece gündüz tesbih çekin , bu beni ilgilendirmez. Ama Zikir kurani bir kavramdır ve mesajı çok nettir.

“… Allah’ın adını zikretsinler/ansınlar” (22/Hac: 28)

Allah’ın adını her yerde gündeme getirin. Hayata onunla bakın , hayatı onun mesajı ile disipline edin , hayatı onun ilkeleri ile dizayn edin.
Wezkur diyor Allah peygambere. Gündeme al , duyur diyor. Müşriklerin yaptığı işlerde onlara Allahın hakikatini duyur. Allah’ı onların gündemine taşı. Yaptıkları işlerde onlara Allah’ı hatırlat. Sürekli zikredin Allah’ı , sürekli hayatınızda dinamik olarak tutun onu gündeminizden asla düşürmeyin , hayata onunla bakın….
Çünkü “anmak”, “hatırlamak” ve “düşünmek” birbirlerini tamamlayan üç unsurdur. Düşünülen şey, hatırlanır, hatırlanan şey de yad edilir, anılır. Dile getirilir. Bu sebeple ayetlerde geçen “zikretmek” ifadesinde bu üç unsuru da görürüz.

Başka bir açıdan daha bakarsak, Allah'ın tüm kitapları da zikirdir. Zikir; uyarı, hatırlatma ve öğüt olduğu için Allah’ın bütün kitapları bir zikirdir. İnsanlara cenneti ve cehennemi hatırlatarak, mükafat ile müjdelemekte, azap ile uyarmakta ve doğru yolda yürümeleri için öğüt vermektedir. Eğer Allahın kitapları Zikir ise , onu yaşayan ve onu duyuran insanlar da kitap ehli yani Zikir Ehli denir.

Yani benim düşünce dünyamda mescitlerinde Allah’ı türlü şekillerde ananlar değil onun mesajını yaşayan ve duyuranlar , onun emir ve yasaklarını sürekli gündemde tutanlar Zikir ehlidir.

Zikir denilince benim aklıma dağ, taş, toprak, deniz, insan geliyor. Bir yaprağın ışıkla hareket edişinde, dalganın ses ahenginde, parmaklarımın arasında kayan kumun düzeninde, bir yılanın derisinin benzersizliğinde, sabah doğan güneşin boyasında, bir narın tane sayısında, insanın nankör ve iyiliklerinde O'nu kalben ve aklen hissetmek. Bana göre zikir bu.

Ahmet Hulusi nin bir katabinda okumuştum ama üzerinden çok zaman geçti hangisi olduğunu hatırlamıyorum. Kendi ifadelerimle şöyle anlatabilirim
Bu yolda iki şekilde yürünür. Biri ruhu güçlendirmek diğeri, nefsi terbiye etmekle.
Günahlardan kaçarak, ilimle, bilgiyle bu yolda ilerleyenler nefsini terbiye ederek ilerleyenlerdir. Diğerleri ise zikirle ruhu güçlendirir nefsi ruha teslim olur.
Yorumlarınızda bunu gördüm sanki. Qasem in yorumu ilimle bilgiyle nefsi terbiye edenlere örnek, Erva nin yorumu da zikirle ruhu güçlendirmeye örnek gibi.

Benim yorumumsa şöyle Qasem yine gelenekselci olarak tanımlayabilir

Zikir Allah'ı anmaktir. Bu bazen tekrar eden söz öbeklerinden oluşur bazen kılınan namazla bazen yapılan duadan olusur. Hepsi aynı kökten gelir diye okumuştum. Özellikle kelime-i tevhid zikrini ve salavati çok severek yaparım tesbih namazıni çok severim

@Erva neden his ederiz ? His etmek bir amaca hizmet ediyor mu ?
@AsyA neden Anarız , anmamız bir amaca hizmet ediyor mu ?

Aslında zikirle ilgili ön bilgiler beni zikretmeye yönlendiriyor.
Bir önceki rektörün yardımcısı Yılmaz Dündar in konferansina gitmiştim. Üniversite hazırlığında ki bir öğrenci nasıl dua etmesi gerektiğini sormuştu. Hoca sabah ilk iş olarak yatağını toplamasını ve kelime-i tevhid zikrini önermişti. Salonda biraz uğultu oldu. Hoca sebebini açıkladı. Sabah yatağını toplamayan gün boyunca kendini toplayamaz. Kendini disipline edemez dedi.
Tevhid zikrini ise, "kelime-i tevhid zikri insanı düzeltir" şeklinde acikladi. Hayatta yoldan ciktigimiz zamanlar oluyor, bu gunahli yollara gitmek şeklinde düşünülmesin. Psikolojik olarak zayıf düştüğümüz zamanlar da olabilir. Beni topladığını hissettiriyor.
Bunun gibi ön bilgiler beni zikir yapmaya yönlendiriyor. Allah'ı anmak biraz sözlük tanımı.

@AsyA peki yaptığın zikirlerin anlamlarını düşünerek mi yapıyorsun , yoksa dudaklarından salt birer cümle olarak mı çıkıyor ?
Bi bir şeyi neden anarız ?
Zikrin sadece seni mi toparlaması lazım ?

@Qasem senin iç sesin yokmuş beni anlayamazsın ki anmayı senin zihnin algilayamiyor
Mesela bende iç sesin olmamasını algilayamiyorum.
Bazen dilimden salt cümle çıkıyor. Zihnimi bir noktada odaklayamiyorum. Bazen ne soyledigimin farkında olarak söylüyorum

@AsyA
İş sesi tam olarak nedir bilmiyorum. Ben gerçekçi bir adamım. Olay ve olguya hayalperest olarak yaklaşmam.
Anmayı zihnim çok az insanın Algılayabileceği kadar net ve yerinde algılar. Salt cümleler ezberlenmiş ve anlam kayması yada anlam yozlaşması yaşayan cümlelerdir.

Anmak gündeminde tutmak , onunla yol almak sürekli olarak hatırlamaktır. Mesela deprem İstanbul’un doğal gerçeği , isyanbulda yaşayan biri bu gerçeği ıskalayabilir mi , ıskalarsa sonu ölüm. Dolayısıyla yaşadığı süre zarfında deprem onun gündeminde olur , hayatını na göre dizayn eder. Ona göre ev yapar ev alır eşya dizayn eder. Korunak inşaa eder deprem çantası hazırlar ve sürekli aralıkla günceller onu. Bu sadece anmanın bir parçası bunun başkalarının gündemine taşımak onları ölüm çukurundan korumak , bu işin duyurmak kısmıdır. Anmak duyurmayı gerektirir.
Mesela Kelime-i tevhid anıyorsun değil mi ?
Peki andığın kadar hayatına LA hakim mi ?