Türbeleri Ziyaret Etmek Gerekli midir? Doç. Dr. Ahmet Emin SEYHAN

TÜRBELERİ ZİYARET ETMEK GEREKLİ MİDİR?

Ölümü ve ahiret hayatını hatırlatan, dünyanın gelip geçici zevklerden ibaret olduğunu gösteren mezarlıkları ve türbeleri, usûlüne uygun bir şekilde ziyaret etmek elbette gereklidir.

Türbe ziyaretleri esnasında yapılan bir takım yanlışlardan yola çıkarak insanların şirke düştüklerini iddia etmek ve bu mekanların ziyaret edilmesini engellemeye çalışmak doğru değildir. Çünkü, insanların gerçek niyetleri bilinmeden, hangi duygularla hareket ettikleri anlaşılmadan ânî değerlendirmelerde bulunmak sakıncalıdır. Zira ilk bakışta hemen hüküm vermek genellikle yanıltıcıdır. Çünkü konu detaylarıyla değerlendirilmemiştir. Mesele yüzeysel olarak ele alınmıştır. Derinlemesine incelenmemiştir ve sonuçta da doğru bir tespit yapılamamıştır.

Nitekim, türbeleri ziyaret eden insanların ekserisi, oralarda yatan zâtların Allah’ın sevgili kulları olduğuna inanmaktadırlar. Doğrudan Allah’tan istemeye yüzleri olmadığı düşüncesiyle de onlar sayesinde Allah’ın dileklerini kabul edeceği inancıyla hareket etmektedirler. Türbe ziyaretlerini gerçekleştirenlerin ruh hali böyle olunca ve bu inançla yola çıktıkları görülünce onları küfürle itham etmek insafla bağdaşmayacaktır. Belki içlerinde yanlış yapanlar olabilir. Ama bu durum, tamamen bu ziyaretlerin men edilmesi düşüncesini akla getirmemelidir. Aksine, ziyarete gelen bu insanlara ziyaret âdâbı öğretilmeli, onlara sevgi, şefkat ve merhametle yaklaşılmalıdır. Azarlamak, küstürmek, soğutmak, nefreti celbedecek şekilde kırıcı davranmak ve bu insanları küçümsemek, hatta onları alaya almak kanaatimizce doğru değildir.

İnsanların kusurları ve yanlışları onları incitmeden güzellikle düzeltilmelidir. Zira Hz. Peygamber: “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız! Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz!” buyurmaktadır. Sanki Hz. Peygamber bu sözünü türbe ziyaretlerini tamamen men etmeyi düşünen kimseler için söylemiş gibidir. Onun bu veciz tavsiyesine her zaman ve her konuda kulak vermek gerekmektedir.

Ayrıca belirtmek gerekir ki, türbe ziyaretlerinin din duygusunun güçlenmesi ve dindarların kendilerini rahat hissetmelerini sağlaması yönünde müspet sonuçları da bulunmaktadır.

Bid’at ve hurafe kavramlarını istismar ederek türbe ziyaretlerini engellemeye kalkışan kimselerin niyetleri doğru değerlendirilmelidir. Yapılan bir takım yanlışların nasıl karşısında olunması gerekiyorsa, bu tür art niyetli ve maksatlı girişimlerin de aynı şekilde karşısında olunması ve haklı tepkiler gösterilmesi gerekmektedir.

Türbeleri ziyaret eden kimselerin bilmesi gereken bazı hususları da şu şekilde sıralayabiliriz.

1. Türbede yatan zâtın hayat hikayesini öğrenmek ve başarılı kulluk tecrübesini kendisine örnek almak.

2. Ecelin bir gün kendi kapısını da çalacağı düşüncesiyle buraları ibret almak için ziyaret edip, ahiret hayatı için hazırlık yapmak.

3. Türbede yatan salih kuldan değil, sadece ve sadece Allah’tan istemek[1] ve bunu hiçbir zaman akıldan çıkartmamak. (Eğer böyle yapmaz da araya arıcalar koyarsa, Allah'tan değil de türbede yatan kimseden isterse bu ise tabiki en büyük şirktir. Bu konuda çok dikkatli olmak gerekmektedir.)

İşte bu üç hususa dikkat eden herkesin mezarlıkları ve türbeleri ziyaret etmelerinde herhangi bir sakınca yoktur. Aksine ibret almak için buralara gitmek faydalıdır.[2]

Yatırımlarını ahirete yapmaya çaba sarf edenlerin, bu ziyaretlerden mahrum kalmamaları kendi lehlerine olacaktır. Zira bir yolda ilerlerken zaman kaybetmemek ve yoldan çıkmamak için işaret levhalarına ihtiyaç vardır. Dolayısıyla türbe ve mezarlık ziyaretlerini insanı uyaran, ahireti hatırlatan ve doğru yolda kalmayı temin eden uyarı levhaları olarak değerlendirmek mümkündür. Bu işaret levhalarını göz ardı etmeden onlardan istifade etmek ise akıl ve mantığın gereğidir.

selam ve dua ile...

-------------------------------------------------------------------------


[1] Fâtihâ, 1/1-7. “Her türlü övgü yalnızca Allah’a özgüdür, bütün alemlerin Rabbi, Rahmân ve Rahîm, Hesap gününün Hâkimi. Yalnız sana kulluk eder; ve yalnız senden yardım dileriz. Bizi dosdoğru yola ilet, nimet bahşettiklerinin yoluna; gazab(ın)a uğrayanların ve sapkınlarınkine değil!”

[2] Bakara, 2/221. “…Allah mesajını insanlığıa açıklar ki ondan ders alabilsinler.”; En’am, 6/126. “İşte bu şaşmaz (çizgi), Rabbinin yoludur. Gerçekten bu mesajlarımızı, onlardan ders al(mak istey)en insanlara açık şekilde anlatıyoruz!”; İbrâhim, 14/25. “…Allah insanlara (işte böyle) misaller veriyor ki, (değişmeyen gerçeği) düşünüp kendilerine ders çıkarsınlar.”; İsrâ, 17/41. “Gerçek şu ki, bu Kur’an’da biz (gerçeği) pek çok yönden açık açık ortaya koyduk ki, (onu inkar edenler) iyice içlerine sindirebilsinler (ibret alsınlar); ne var ki, bu sadece onların nefretini artırdı.”; Zümer, 39/27. “İşte biz, bu Kur’an’da üzerinde düşünsünler diye insanların önüne her türlü örnek olayı koyduk.”.

Hocam türbenin kendisi gayri islami dir...
Tapınak olarak geçer islam öncesi tarihlerde...

Toplamına mezarlık diyerek konuşsak daha iyi gibi...
İbret ve ders için ziyaret edilecekse sıkıntı yok, küfürle itham etmeme konusunda kesinlikle size katılıyorum...