Siyaset Felsefesi
Siyaset felsefesi siyasi kavramları ve problemleri konu alan felsefe alt dalıdır. Devletin insanlarla kurduğu ilişkinin doğası ve meşruiyetinin yanı sıra adalet, özgürlük, eşitlik gibi kavramlarla ilgilenir. Bunun yanı sıra önemli bir ayrım da “ideal teori” ve “ideal olmayan teori” arasındadır. İdeal teori, ideal koşullarda devletin ve toplumun nasıl olması gerektiğini konu eder. İdeal olmayan teori ise ekonomi, siyaset bilimi, psikoloji gibi çeşitli bilimlerin bulgularını göz önünde bulundurarak ideal olmayan koşullarda toplumun ve kurumların nasıl olması gerektiği sorusuna yanıt arar.
Siyaset felsefesinin yanıt aradığı bazı sorular şunlardır:
a) Adalet, özgürlük ve eşitliği nasıl anlamalıyız? Bunlar arasında gerilim var mıdır? Birini savunmak diğerlerinden feragat etmeyi gerektirir mi? Eşitlik ve özgürlük ne dereceye kadar arzu edilebilirdir?
b) Devlet otoritesi meşru mudur? Eğer meşruysa meşruiyetinin kaynağı nedir? Devletin verdiği hizmetler mi? Devletin toplumun çöküşünü engellemek için zorunlu bir kötülük oluşu mu? Yoksa yönetilenlerin rızası mı? Devlet yönetiminin meşru olması için yönetilenlerin ne tür bir rıza göstermeleri gerekir? Devlet otoritesinin sınırları ne olmalıdır?
c) Azınlık hakları diye, bireysel hakların ötesinde, haklar var mıdır? Devletin azınlıkların kültürlerini koruma yönünde pozitif sorumlulukları var mıdır? Azınlıklara pozitif ayrımcılık yapılması meşru mudur ve eğer meşruysa pozitif ayrımcılığın sınırları ne olmalıdır? Zulüm görmüş azınlıkların tazminat talepleri hangi koşullarda ve ne dereceye kadar meşrudur?
d) Dağıtımsal adalet hangi koşullarda sağlanır? Kaynakların belli bir dereceye kadar eşit dağılmasını sağlamak yönünde vatandaşların ya da devletin bir sorumluluğu var mıdır? Yoksa ticaret ve karşılıklı rızaya dayalı kaynak dağılımının eşitsizlik yaratsa dahi adil olduğunu mu söylemeliyiz?
Siyaset felsefesi siyasi kavramları ve problemleri konu alan felsefe alt dalıdır. Devletin insanlarla kurduğu ilişkinin doğası ve meşruiyetinin yanı sıra adalet, özgürlük, eşitlik gibi kavramlarla ilgilenir. Bunun yanı sıra önemli bir ayrım da “ideal teori” ve “ideal olmayan teori” arasındadır. İdeal teori, ideal koşullarda devletin ve toplumun nasıl olması gerektiğini konu eder. İdeal olmayan teori ise ekonomi, siyaset bilimi, psikoloji gibi çeşitli bilimlerin bulgularını göz önünde bulundurarak ideal olmayan koşullarda toplumun ve kurumların nasıl olması gerektiği sorusuna yanıt arar.
Siyaset felsefesinin yanıt aradığı bazı sorular şunlardır:
a) Adalet, özgürlük ve eşitliği nasıl anlamalıyız? Bunlar arasında gerilim var mıdır? Birini savunmak diğerlerinden feragat etmeyi gerektirir mi? Eşitlik ve özgürlük ne dereceye kadar arzu edilebilirdir?
b) Devlet otoritesi meşru mudur? Eğer meşruysa meşruiyetinin kaynağı nedir? Devletin verdiği hizmetler mi? Devletin toplumun çöküşünü engellemek için zorunlu bir kötülük oluşu mu? Yoksa yönetilenlerin rızası mı? Devlet yönetiminin meşru olması için yönetilenlerin ne tür bir rıza göstermeleri gerekir? Devlet otoritesinin sınırları ne olmalıdır?
c) Azınlık hakları diye, bireysel hakların ötesinde, haklar var mıdır? Devletin azınlıkların kültürlerini koruma yönünde pozitif sorumlulukları var mıdır? Azınlıklara pozitif ayrımcılık yapılması meşru mudur ve eğer meşruysa pozitif ayrımcılığın sınırları ne olmalıdır? Zulüm görmüş azınlıkların tazminat talepleri hangi koşullarda ve ne dereceye kadar meşrudur?
d) Dağıtımsal adalet hangi koşullarda sağlanır? Kaynakların belli bir dereceye kadar eşit dağılmasını sağlamak yönünde vatandaşların ya da devletin bir sorumluluğu var mıdır? Yoksa ticaret ve karşılıklı rızaya dayalı kaynak dağılımının eşitsizlik yaratsa dahi adil olduğunu mu söylemeliyiz?