FK Sözlük Paradigma

Benim paradigma kavramı ile ilk tanışmam 1998 de elime aldığım ; Heidegger'in / Düşünmek nedir? kitabıydı. Yazar düşünme ve Ontoloji üzerine mükemmel bir çalışma yapmış ve paradigma sözcüğünğde bir iki yerde değişim yada yeni bir yöntem keşfi olarak kullanmıştı.
Tabi ogünden bugüne bir çok okumalar yaptık, okuma şeklimiz, bakış açımız, düşünce yapımız, okumalarımız da buna bağlı olarak değişti.
Bu günlerde Paradigma değişimi olması gerektiğini neredeyse bir çok yerde , Özelliklede siyasal konuşmalarda, kitap yazı ve görsel basında çokça duyuyoruz.
O halde Paradigmanın ne olduğunu şöyle bir iki cümle ile açıklasakmı dedim.
Gelin giriş olarak Paradigmanın şimdilik sadece ne olduğuna kendi anlatım tarzımızla bir bakalım.

Paradigma ; aslında bir yaklaşım biçimidir. Herhangi bir olay yada olgunun içinde bulunduğu durum hakkındaki görüşümüzü ifade etmenin adıdır.
Yani başka bir deyişle ; herhangi bir konuda düşüncemiz paradigmamızı oluşturur.

Konuyu merek edenler olursa örneklemelerle sözlük üzerinden devam edebiliriz.

Yani bir konuda sahip olduğumuz görüş, bizim paradigmalarımız mı olur? Paradigmalarımız da bakış açımızı şekillendirir mi o halde ?
Ayrıca paradigma epistemolojiktir diyebilir miyiz?
Dogmalarımız paradigmalarımızın temelini mi oluşturur?

@Hatra, paradigma yani zihin haritamız sahip olduğumuz görüşü kodlama biçimidir. Yani aslında sahip olduğumuz görüşü paradigmamızdan yani zihin haritamızndan, modellememizden yada örneklememizden alırız.
Mesela bir olaya yaklaşım biçimimiz hep aynıdır. Neden? Çünkü zihin haritamız davranış biçimlerimizi kodlamışızdır, olay ve olgulara karşılaştığımızda onunla alakalı hep aynı tepkiyi gösteririz.
Mesela çoğu insan sorunların arasında boğulur, çok azı sorunlarının tamamının üstesinden gelir. İşte o insanlar paradigma değişimi yapabilen insanlardır. Yani zihin haritasını değiştirebilen insanlardır.

Örneğin babasıyla parkta oturan iki çocuk görürsünüz ve bunların hunharca ağladığında şahit olursunuz, baba ise öylece oturuyor. İlk aklınıza gelen şey baban gamsız adam yahu cümlesi olur. Neden? Çünkü zihin haritanız yada Paradigmanızı bu şekilde oluştutmuşsunuz.
Yada dolmuştasınız yanınızdaki kişinin ücretini vermediğini farkediyorsunuz ve dolmuş durakta durduğunda o kişinin indiğini görünce, terbiyesiz adam diyebiliyorsunuz.

Çünkü elinizde yeterli veri yok. Bu yüzden başkalarının düşünce ve davranış biçimleri hakkında yukardaki iki olayda yanlış hüküm veren paradigmanızdır. Yani zihin haritamız, yaklaşım biçimimiz, algılama rol model şeklimiz artık ne derseniz.
Çünkü ağlayan o iki çocuğun annesi biraz önce vefat etmiştir ve babanın yapabileceği bişey yoktur. Yanına oturduğunuz kişi aslında minibüsün sahibidir.

Covey ; aynı malumata (enformasyon) bağlı farklı bakış açımız bizim düşünce biçimimizi belirler der. Yani zihin haritamızı gerçek bir kavramla konuşacak olursak Paradigmamızı değiştiğiniz an sorunun üstesinden geliriz. Ve sürekli bir paradigma değişimi için eolmak zorundayız. Yani paradigma sahip olduğumuz görüşten ziyade bakış açısıdır. Görüşümüz sabit ama bakış açımız değişebilir ve bakış açımızın değişimi düşüncemiz değişimini meydana getirir.

Bir kavram yada olguya ontolojik yada Epistemoloji bir çok soru yöneltmemiz mümkün, ama paradigma mızı Epistemoloji olduğunu söylemek çok ciddi bir yanlış olur. Paradigmamızı ancak Epistemoloji yada ontolojik olarak sadece inceleyebilir anlamaya çalışabiliriz.
Paradigma doğmatik değildir.
Ben hayatımda hiç bir şeyin doğmatik olduğuna inanmam...