ZARiP
FK Meteorolog
- Katılım
- 5 May 2020
- Mesajlar
- 8,401
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 20,319
- Puanları
- 113
Günümüzde can ve mal kayıplarına neden olan sel ve taşkınların kontrolü, her çeşit su yapısı (baraj, gölet, sulama ve drenaj kanalları, kanalizasyon vb.) tasarımında, taşkın kontrol işlerinin planlama ve projelendirilmesi, mevcut kaynakların optimal kullanımı göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Bu durum yağış değerlerinin güvenilir biçimde toplanması ve geleceğe yönelik doğru biçimde tahmin edilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır.
Türkiye Maksimum Yağışları ve Tekerrür Analizlerinde en az 10 yıl güvenilir gözlemi olan plüviyograflı (yazıcı yağışölçer) istasyonlarımızın yağış verileri kullanılmaktadır. Yıllık olarak standart zamanlardaki (5, 10, 15, 30 dk, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 18 ve 24 saat) maksimum yağış değerleri tespit edilir. Yağış-Şiddet-Süre Tekerrür analizleri yapılarak 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 yıllık tekerrür periyotlarında olması muhtemel yağış miktarı hesaplanır. Bu hesaplamalarda kullanılan olasılık yoğunluk fonksiyonları;
Şiddetli Yağış: Belirli zaman içinde belirli miktarda su bırakan yağışları Şiddetli Yağış olarak tanımlanır ve aşağıdaki formülle ifade edilir.
R= Yağış Miktarı (mm) t= Yağışın devam süresi (dk)
Standart zamanlardaki hesaplanan şiddetli yağış eşik miktarları aşağıda verilmektedir.
Türkiye Maksimum Yağışları ve Tekerrür Analizlerinde en az 10 yıl güvenilir gözlemi olan plüviyograflı (yazıcı yağışölçer) istasyonlarımızın yağış verileri kullanılmaktadır. Yıllık olarak standart zamanlardaki (5, 10, 15, 30 dk, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 18 ve 24 saat) maksimum yağış değerleri tespit edilir. Yağış-Şiddet-Süre Tekerrür analizleri yapılarak 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 yıllık tekerrür periyotlarında olması muhtemel yağış miktarı hesaplanır. Bu hesaplamalarda kullanılan olasılık yoğunluk fonksiyonları;
- Log-Normal 2 Dağılımı (LN2)
- Log-Normal 3 Dağılımı (LN3)
- 2 Parametreli Gama Dağılımı (G2P)
- Log-Pearson 3 Dağılımı (LP3)
- Gumbel Dağılımı (G) dır.
Şiddetli Yağış: Belirli zaman içinde belirli miktarda su bırakan yağışları Şiddetli Yağış olarak tanımlanır ve aşağıdaki formülle ifade edilir.
R= Yağış Miktarı (mm) t= Yağışın devam süresi (dk)
Standart zamanlardaki hesaplanan şiddetli yağış eşik miktarları aşağıda verilmektedir.
| Süre (dk) | Yağış Miktarı (mm) | Süre (dk) | Yağış Miktarı (mm) |
|---|---|---|---|
| 5 | 5.0 | 240 | 33.2 |
| 10 | 7.1 | 300 | 36.7 |
| 15 | 8.6 | 360 | 39.7 |
| 30 | 12.2 | 480 | 44.7 |
| 60 | 17.1 | 720 | 52.0 |
| 120 | 24.0 | 1080 | 58.1 |
| 180 | 29.0 | 1440 | 60.0 |
Standart Zamanlardaki Ekstrem Yağışlar
Ülkemizde standart zamanlarda görülen en yüksek yağış miktarları, yer ve tarihlerini içeren tablo aşağıda verilmiştir.| Süre (dk) | Miktar (mm) | Yer | Tarih |
|---|---|---|---|
| 5 DK | 50,5 | HOPA | 07.07.1988 |
| 10 DK. | 60.6 | HOPA | 07.07.1988 |
| 15 DK. | 70.7 | HOPA | 07.07.1988 |
| 30 DK. | 90.9 | HOPA | 07.07.1988 |
| 1 SA. | 131.0 | ANTALYA | 03.11.1995 |
| 2 SA. | 180.5 | ANTALYA | 03.11.1995 |
| 3 SA. | 230.9 | MARMARİS | 11.12.1992 |
| 4 SA. | 332.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 5 SA. | 374.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 6 SA. | 390.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 8 SA. | 410.4 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 12 SA. | 428.1 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 18 SA. | 464.8 | MARMARİS | 10-11.12.1992 |
| 24 SA. | 490.8 | ANTALYA-KEMER | 16-17.12.2018 |
