- Katılım
- 1 May 2020
- Mesajlar
- 15,502
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 41,977
- Puanları
- 113
Farkında olarak ya da olmayarak sıklıkla kullandığımız / duyduğumuz bazı ifadeler vardır: “İnsanlık bitmiş!”, “ne olacak bu insanların hali!”, “millette ahlak, vicdan kalmamış!”
Bu ifadeleri söylerken kendimizi bir kenara ayırıyor, kötülüklerden soyutluyor, kötülük etiketini hep başkalarına yapıştırıp kendimizi “sütten çıkmış ak kaşık” ve “kurtulmuşlar” sınıfına dahil ediyorsak işte burada ciddi bir problem var demektir.
Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“İnsanlar helak oldu” diyen kimse en başta helak olur. (Müslim, “el-Birr ve’s-sıla”, 139; Ebû Davud, “Edeb”, 85).
İmam Mâlik bu hadisi yorumlarken şöyle demiştir: “Kişi, insanların durumuna gerçekten üzülerek, yüreği yanarak böyle ifadeler kullanırsa bunda bir sakınca olduğunu düşünmüyorum. Ancak kendini beğenerek, insanları küçümseyerek bunu söylüyorsa işte kötü olan budur.”
Birini eleştirirken kendimizde aynı kusurun var olup olmadığına bir bakmalıyız. “İnsanlar çok kaba-saba” dediğimizde nefsimize dönüp “acaba ben çok kibar mıyım?” diye sormalıyız.
“Piyasada doğru adam kalmadı” dediğimizde kendi nefsimize dönüp “benim her sözüm ve işim doğru mu?” diye bir sormalıyız.
“Kimse kul hakkına riayet etmiyor” diye hayıflandığımızda, kendimizin hak ihlalinde bulunup bulunmadığımızı hatırımıza getirmeliyiz.
“Kimse çocuğuna terbiye vermiyor” dediğimizde çocuğumuza gerçekten terbiye verip vermediğimizi düşünmeliyiz.
Bir de şunu düşünmeliyiz: Acaba kötülük hep başkasında, iyilik hep bizde mi? Acaba hep birileri haksızlık yapıyor, biz haksızlığa mı uğruyoruz? Acaba herkes yamuk bir tek biz mi düzüz?
Eğer bütün bu konularda üzerimize düşenleri yapıyorsak, kendimizi büyük görmek, başkalarını küçük görmek gibi bir amaç taşımaksızın insanların yaptıkları hatalar ve yanlışlardan, işledikleri günahlardan ötürü üzüntümüzü dile getiriyorsak ne âlâ, ama çoğu zaman böyle yaptığımızdan emin değilim.
Sebebini izah edeyim:
Başkasının kusur ve zaaflarına gerçekten üzülen kişi ya onları kırmayacak şekilde ve bunu topluma afişe etmeksizin kendilerine samimi bir dille belirtir ya da böyle bir imkânı yoksa Allah’ın onları düzeltmesi için dua eder. Yoksa kendi ahlakımızı başkasının ahlaksızlığı söylemi üzerine kuramayız. Kendi dürüstlüğümüzü başkalarının yamukluğunu dile getirerek ispat edemeyiz. Kendi kusursuzluğumuzu başkalarının ayıplarını dile getirerek ortaya koyamayız.
Rabbimiz “birbirinizi karalamayın, birbirinize kötü lakaplar takmayın” (el-Hucurat, 49/11) buyuruyor.
Allah Resûlü (s.a.v.) de “hiçbiriniz, kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe mümin olamaz” (Buhârî, “İman”, 6)
Rabbimiz cümlemizi kendisi için istediğini başkaları için de isteyen, başkalarının kötülüğünü değil iyiliğini isteyen kullarından eylesin.
(Soner Duman/29.Cemâziyelevvel.1443/2.Ocak.2022/Pazar)
Bu ifadeleri söylerken kendimizi bir kenara ayırıyor, kötülüklerden soyutluyor, kötülük etiketini hep başkalarına yapıştırıp kendimizi “sütten çıkmış ak kaşık” ve “kurtulmuşlar” sınıfına dahil ediyorsak işte burada ciddi bir problem var demektir.
Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“İnsanlar helak oldu” diyen kimse en başta helak olur. (Müslim, “el-Birr ve’s-sıla”, 139; Ebû Davud, “Edeb”, 85).
İmam Mâlik bu hadisi yorumlarken şöyle demiştir: “Kişi, insanların durumuna gerçekten üzülerek, yüreği yanarak böyle ifadeler kullanırsa bunda bir sakınca olduğunu düşünmüyorum. Ancak kendini beğenerek, insanları küçümseyerek bunu söylüyorsa işte kötü olan budur.”
Birini eleştirirken kendimizde aynı kusurun var olup olmadığına bir bakmalıyız. “İnsanlar çok kaba-saba” dediğimizde nefsimize dönüp “acaba ben çok kibar mıyım?” diye sormalıyız.
“Piyasada doğru adam kalmadı” dediğimizde kendi nefsimize dönüp “benim her sözüm ve işim doğru mu?” diye bir sormalıyız.
“Kimse kul hakkına riayet etmiyor” diye hayıflandığımızda, kendimizin hak ihlalinde bulunup bulunmadığımızı hatırımıza getirmeliyiz.
“Kimse çocuğuna terbiye vermiyor” dediğimizde çocuğumuza gerçekten terbiye verip vermediğimizi düşünmeliyiz.
Bir de şunu düşünmeliyiz: Acaba kötülük hep başkasında, iyilik hep bizde mi? Acaba hep birileri haksızlık yapıyor, biz haksızlığa mı uğruyoruz? Acaba herkes yamuk bir tek biz mi düzüz?
Eğer bütün bu konularda üzerimize düşenleri yapıyorsak, kendimizi büyük görmek, başkalarını küçük görmek gibi bir amaç taşımaksızın insanların yaptıkları hatalar ve yanlışlardan, işledikleri günahlardan ötürü üzüntümüzü dile getiriyorsak ne âlâ, ama çoğu zaman böyle yaptığımızdan emin değilim.
Sebebini izah edeyim:
Başkasının kusur ve zaaflarına gerçekten üzülen kişi ya onları kırmayacak şekilde ve bunu topluma afişe etmeksizin kendilerine samimi bir dille belirtir ya da böyle bir imkânı yoksa Allah’ın onları düzeltmesi için dua eder. Yoksa kendi ahlakımızı başkasının ahlaksızlığı söylemi üzerine kuramayız. Kendi dürüstlüğümüzü başkalarının yamukluğunu dile getirerek ispat edemeyiz. Kendi kusursuzluğumuzu başkalarının ayıplarını dile getirerek ortaya koyamayız.
Rabbimiz “birbirinizi karalamayın, birbirinize kötü lakaplar takmayın” (el-Hucurat, 49/11) buyuruyor.
Allah Resûlü (s.a.v.) de “hiçbiriniz, kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe mümin olamaz” (Buhârî, “İman”, 6)
Rabbimiz cümlemizi kendisi için istediğini başkaları için de isteyen, başkalarının kötülüğünü değil iyiliğini isteyen kullarından eylesin.
(Soner Duman/29.Cemâziyelevvel.1443/2.Ocak.2022/Pazar)