Söyleşi Hatra Hoca ile Söyleşi

Merhaba hocam.

Sizinle ilerlemeli ve serbest bir söyleşi yapmak istedim.
Ben genelde söyleşi ve ropörtajları düzenlemeden yayınlayan biriyim. Bu yüzden özelden yapmaktansa buradan katılımsal olarak yapmak istedim. Belki söyleşiye katılmak isteyen olur diye.

Hocam bir eğitimci olarak bugün ülkemizin işlettiği eğitim sistemine bakış açınız nedir bir değerlendirme alabilirmiyiz?

Tam ilgi alanım merak içerisinde takipte olacagim :cici:

Merhaba Qasem.
Sen var ya... Neyse, çok sağ ol.
Hadi o zaman. Bakalım neler çıkacak. Ehem, öhöm!

Sistem eleştirisi yapmak ne kadar bana düşer bilmiyorum, çünkü bir sistemi eleştirebilmek, özellikle iyi bir siyaset tarihi ve yakın tarih bilgisi gerektirir. O da bende yok.
Fakat, öğrencilik ve öğretmenlik tecrübelerimden yola çıkarak şöyle söyleyebilirim:
Hayalim, yapmış olmak için yapmadığımız bir eğitim sistemi.
Çünkü yapmış olmak için başlanan her işin sonucu da "mış gibi". Ötesi yok.
Kemalist, dayatmacı, kendisinden başka her şeyi sorgulatan, ezberci, öğretmen merkezli bir eğitim sisteminden; sınav odaklı, çakma, yine ezberci ama öğrenci merkezli bir eğitime şahit olan bu Y kuşağı insanının neresinden tutsa elinde kalan garip bir düzensiz düzen.

@Hatra hocam diyorsun ki bir yanlıştan başka bir yanlışa doğru yol alıyoruz. Peki hocam sizin zihin dünyanızda doğruya tekabul eden bir sistem varmı?
Yani sizin hayal ettiğiniz olsa mükemmel olur dediğiniz bir eğitim sistemi var mı?

Malumun şu sıralar başımdaki davalardan sistem eleştirisi yapamıyorum

Ama bu konuda senle ortak bir şeyler ortaya koyabiliriz bence.

Sistemin iyi bir şekilde işleyebilmesi için ona uygun öğrenci ve ona uygun eğitim almış öğretmenlerin olması lazım bir kere. Dünyanın en iyi sistemini getir koy. "Alışmadık ...te don durmaz."
Okulda sana modern, batılı eğitim sistemine uygun teorik bilgi verirler. Zaten o bilgiler de öğretmenlik sınavı içindir. Sınıfta uygulamak istersin ama o da mış gibi olur. Niye, çünkü önündeki öğrenci ile kitapta okuduğun öğrenci arasında ciddi fark vardır. Çalışmadığın yerden acı bir şekilde gelmiştir sorular. Zaten okulu bitirdin diye öğretmen olmazsın. Öğretmen olmayı hak etmiş olursun sadece.

Neyse... Benim hayal ettiğim eğitim sisteminin temelinde ahlak, rehberlik ve hayata hazırlık var. Ahlaklı öğretmenler, ahlaklı öğrenciler... Hayatın içinden bir eğitim- öğretim. Dolayısıyla sağlıklı bir veli- öğretmen, idare-öğretmen, öğrenci- öğretmen iletişimi gerek. İyi de bu saydığım her şey arızalı. İletişim, ahlak, yaparak yaşayarak öğrenme, doğru rehberlik...

@Hatra hocam her şey tesbih ipliğindeki taneler gibi birbirine bağlı değil mi?
Aile, ortam, sokak, mahalle, devlet, bürokrasi, sistem, okul...
Biri olmadan diğeri hep sakat oluyor değil mi?
Teori ve pratik uymuyor, öğrencide aynı çelişkiyi tüm hayatında yaşıyor. Aile çocuğu yeteneklerine göre eğitmiyor, aksine yarış atı gibi görüyor, çocuğun hayalleri, yetenekleri önemli değil... Önemli olan ailenin hayallerindeki görmek istediği çocuk.

Senin benzetmelerini oldum olası severim. Peki yaşadığımız bu sistem de bu durumu neye benzetiyorsun hocam?

Sarmal bir şekilde dizilmiş domino taşlarının yıkılmasına...
Ya da arıza deyince aklıma geldi.
Markaların bir harf farkla çakmaları vardı ya hani SQNY gibi. Dışı yine bir şeye benzer de içi Allah'a emanettir. Aha işte tam öyle bir şey.

Güzel bir benzetme olmuş doğrusu
Mesela hocam bizim eğitim sistemimizde öğrencilerin hayallerine hizmet eden, yada onları yeteneklerine göre sınıflandırıp o alanda yetiştiren okullarımız yok değil mi?

Bahsettiğim şey meslek liseleri değil, daha ilk okuldan sınıflandırılmış ve lise bittiğinde o alanda yeterlilik sahibi olmuş, üniversite bittiğinde o alanda uzmanlaşmış bir eğitim sistemi kurmak çok mu zor?

Neden kediyi uçmaya, kuşu ağaca tırmanmaya mahkum ederiz ki...
Bizim eğitim sistemi hala resmi. İdeolojinin tekelinde sisteme bir asker yetiştirme usulü ile işletiliyor, sonuçsa hüsran...

Bu anlamda kendimize ve çocuklarımıza daha güzel yarınlar bırakmak için sizce neler yapabiliriz?

3 yılı aşkın bir süredir TÖMER'de çalışıyorum biliyorsun. MEB'de olmadığım için çok memnunum.
Bu kadar kısa süre içerisinde değişmediyse eğer, ilkokulda başlıyor sınav maratonu. Eskisine nazaran bir de İngilizce öğretimine çok önem veriliyor ama o da sınav netleri için. Yani benim bildiğim gördüğüm kadarıyla öğretim eşittir sınav. Eğitim kimin umrunda bilmiyorum. Öğretmenler müfredatı yetiştirme derdinde. Öğrencilerin deneme sınavlarındaki netlerine göre öğretmen başarısı değerlendiriliyor. Öğretmen odalarında dönen ego savaşlarıysa ayrı bir alem. Öğrenci merkezli eğitim de öğretmeni parmağında oynatan öğrenci merkezli eğitim olarak son derece yanlış anlaşılmış. Ya neresinden tutayım?
Bu olanlar için sadece sistemi suçlamaksa işin en kolayı tarafı. Velileri tanıdığınız zaman görüyorsunuz asıl problemin aile ortamında başladığını. Olmayan temelin üstüne ne inşa edeceğiz?

Daha güzel yarınlar mı ? Önce kendimizi daha güzel yapmamız gerekiyor.

Ahlaksızlık, bana göre ilk domino taşına dokunan sebep. Ahlakı, Din Kültürü ve Ahlak bilgisi dersinin bir parçası gibi veriyoruz. Halbuki kitaplardan ezberlettiğimiz her şey, öğrenciye sadece şu soruyu sordurur: "Hocam sınavda çıkar mı?"
Hayatımıza geçirmemize gerek yok. Neden? Doktor olsun yeter. Nasıl olduğu önemli değil. Öyle ahım şahım hayal gücüne de gerek yok. Böylesine realist bir dünyada aşırı romantik bir şey hayalperestlik. Hedeflerini, hayalini kurduğun zengin ve lüks yaşam belirleyecek. Başarıya Giden 12345 Yol isimli Avrupalı ya da Amerikalı yazarların kitaplarıyla motive olacak. Başarı deyince de aklına sadece zengin isimler gelecek. Yokluk içinde 5 çocuk yetiştirmek başarıdan sayılmayacak. Çünkü başarının ölçütü ne kadar zengin ve şöhretli olduğunla alakalı.

Ha ne diyorduk daha güzel yarınlar... Önce kendimizi daha güzel yapmamız gerekiyordu. Çünkü çocuklarımız, aynanın diğer tarafı. Başarısız modeller olarak onlardan başarı bekliyoruz. Onlara rehberlik etmiyor bilgiyi dayatıyoruz. Ölçüsüz seviyoruz, ya da sevgimizi hiç belli etmiyoruz... Çocuklar ne yapsın? Aldıkları emaneti taşıyorlar.

Öğretmenler sadece alan bilgisiyle değil psikoloji başta olmak üzere birçok alanda kendini geliştirmiş, güçlü karakterli, bilinçli, ahlaklı bireyler olmalı. Öğrencilerine karşı sevgi ve saygı dolu, onları ayrı bireyler olarak kabul eden adaletli rehberler...
Okullar ise sınav odaklı değil yaşam odaklı olmalı. Ruhu ve hayal gücünü besleyen, karakter gelişimine, kişiliğin oluşmasına rehberlik eden, doğru ve sağlıklı iletişimin sağlandığı, ideal meslek seçimine destek olan merkezler olmalı.
Olması gereken şeyler bile çok ütopik geliyor kulağa. Yazamadığım fantastik-mistik psikolojik romanımdaki eğitim sistemi kabaca işte bu.

@Hatra hocam mesela son dönemde verilen proje ödevleri dikkatimi çekiyor, genelde not endeksli bir çalışma içerisine sokuluyor, oysa araştırma konuları proje ödevleri gençleri dahada geliştirmek belli bir konu hakkında yetkşnliğe eriştirilmek için verilir ve burada ödülün not olması, çalışmanın sadece geçmek için yapılması kapsamı sokuyor.

Oysa gerektiğinde bunlar için ödenek bile çıkarılmalı araştırmaları için onlara imkanlar sağlanmalı, mesela orta okul ve lis e öğrencilerimiz üniversite ortamlarını hiç pratize ediyor mu, gerçi üniversitelerimizde not, ve sınıf geçme sistemi üzerine kurulu gidip ne görecekler ki...

Yani sistemin tüm çarkları bu anlamda neredeyse işlevsiz...
Aslında bütün kurumlarımız bu çıkmazı yaşıyor. Ama bu gerçeği kendimize bile itiraf edemiyoruz.

Hocam konuşmanın gidişatını biraz değiştirebilirmiyiz.

Bir kaç uğraşınız var, işte amatörcede olsa fotoğraf çekme, ki gerçekten bana mükemmel geliyor çekimleriniz, çizim yapmanız, müzik ile uğraşmanız vs... Bu uğraşlarınızdan bize bahsedermisiniz, hayatınıza nasıl bir katkı sağlıyorlar, nasıl his ediyorsunuz?