Bu kavram hem geniş manalı hem de bir çok alanda yeri var.
Ben kendi alanım olan sağlıkta etik hakkında konuşarak anlatmaya çalışacağım. Etik, ahlakın özü olarak değerlendirirsek; sağlıkta etik ise başa gelebilecek ikilemleri çözmek için ugrasilan neyi yapman gerekirken neyi yapmaman gerektiğine dair yol gösterdiğini ifade eder.
Sağlıkta dört temel etik kural vardır.
Özerklik
Zarar vermeme
Yararlıdır
Adalet
Mahremiyete saygı, doğruyu söyleme, sadakat, ayrımcılıktan kaçınma, yaşama saygı, ihtisasa saygı, dayanışma gibi diğer etik ilkeler de bu dört temel etik kural doğrultusunda şekillenir.
Mesela hastanın tedavisine kim karar verecek? Bizim ülkemizde doktor geliyor A ilacı B ilacı yaz bitti.. oysa süreci ve tedavi şekillerinin açıklanması ardından hastanın karar vermesi beklenmeli, eğer karar verici kabiliyeti yoksa vekili ile görüşülmeli.
aydınlanmış onam diyoruz, herkes hastaneye gitmiştir kim okuyor sayfalarca yqziyi.. okumadan altına atılıyor imza. Oysa kişiler okusa, sağlık calisanlari anlatsa...
Bireyin sağlığı böylelikle toplumun sağlığı öncelikle olur.
Önce Zarar vermeme gelir ardından yararlilik ilkesi ekleni. Peki neden önce zarar vermeme? Bunun sebebi bilinmeden yapılan yanlışlar..
Örneğin daima en üst düzeyde hizmet vermeye çalışabilirsiniz bu yarardır ancak kendinizi gelistirmeden hep aynı doğrultuda kalırsanız işte bu önce zarar vermeme ilkesini anlarsınız. Ne demek istiyorum; örneğin Nst cihazlarının (gebeye takılır, rahim hareketleri ve bebeğin kalp atışları dinlenir.) yeni sürümlerini ogrenmezsen işte o zaman bir sorun vardır. En büyük zarar bilgisizlikten doğar.
Ve adalet her yerde eksik olduğu gibi bu alanda da gelişmesi gereken bir olgu. Adil bakım vermek.. Aslında ne kadar kolay.. ama gerçekte öyle mi?
A doktorun yakını, B hemşirenin yakını onlara tekli oda verelim...
Sadece bu mu? Zengin, Fakir ; eğitimli, düşük eğitimli; her birinin üzerinde olan adaletsizlik gözler önünde. Adaletin gözü kör manası bu değildi..
Ben kendi alanım olan sağlıkta etik hakkında konuşarak anlatmaya çalışacağım. Etik, ahlakın özü olarak değerlendirirsek; sağlıkta etik ise başa gelebilecek ikilemleri çözmek için ugrasilan neyi yapman gerekirken neyi yapmaman gerektiğine dair yol gösterdiğini ifade eder.
Sağlıkta dört temel etik kural vardır.
Özerklik
Zarar vermeme
Yararlıdır
Adalet
Mahremiyete saygı, doğruyu söyleme, sadakat, ayrımcılıktan kaçınma, yaşama saygı, ihtisasa saygı, dayanışma gibi diğer etik ilkeler de bu dört temel etik kural doğrultusunda şekillenir.
Mesela hastanın tedavisine kim karar verecek? Bizim ülkemizde doktor geliyor A ilacı B ilacı yaz bitti.. oysa süreci ve tedavi şekillerinin açıklanması ardından hastanın karar vermesi beklenmeli, eğer karar verici kabiliyeti yoksa vekili ile görüşülmeli.
aydınlanmış onam diyoruz, herkes hastaneye gitmiştir kim okuyor sayfalarca yqziyi.. okumadan altına atılıyor imza. Oysa kişiler okusa, sağlık calisanlari anlatsa...
Bireyin sağlığı böylelikle toplumun sağlığı öncelikle olur.
Önce Zarar vermeme gelir ardından yararlilik ilkesi ekleni. Peki neden önce zarar vermeme? Bunun sebebi bilinmeden yapılan yanlışlar..
Örneğin daima en üst düzeyde hizmet vermeye çalışabilirsiniz bu yarardır ancak kendinizi gelistirmeden hep aynı doğrultuda kalırsanız işte bu önce zarar vermeme ilkesini anlarsınız. Ne demek istiyorum; örneğin Nst cihazlarının (gebeye takılır, rahim hareketleri ve bebeğin kalp atışları dinlenir.) yeni sürümlerini ogrenmezsen işte o zaman bir sorun vardır. En büyük zarar bilgisizlikten doğar.
Ve adalet her yerde eksik olduğu gibi bu alanda da gelişmesi gereken bir olgu. Adil bakım vermek.. Aslında ne kadar kolay.. ama gerçekte öyle mi?
A doktorun yakını, B hemşirenin yakını onlara tekli oda verelim...
Sadece bu mu? Zengin, Fakir ; eğitimli, düşük eğitimli; her birinin üzerinde olan adaletsizlik gözler önünde. Adaletin gözü kör manası bu değildi..