BaRoN
BaRoN
- Katılım
- 16 Tem 2020
- Mesajlar
- 1,197
- Tepkime puanı
- 2,637
- Puanları
- 113
- Yaş
- 48
- Konum
- istanbul
- Burç
- Koç
- Meslek
- kimya
- Memleket
- Amasya
- Cinsiyet
- Takım
Bitlis, Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Türkiye'nin 81 ilinden birisidir. Bitlis'i, güneyden Siirt, batıdan Muş, kuzeyden Ağrı illeri ve doğudan Van Gölü çevreler. Bitlis, Kaleleri ve İslam eserleriyle önemli bir ildir.
Nüfusu: 349.396'dür. Bu nüfusun %65,1'i şehirlerde yaşamaktadır (2018 sonu). İlin yüzölçümü 8.294 km²'dir. İlde km²'ye 42 kişi düşmektedir. İlde yıllık nüfus artış oranı % 2,32 olmuştur.
Şubat 2019 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 13 belediye, bu belediyelerde 123 mahalle ve ayrıca 348 köyü vardır.
Bitlis ismi Makedonya Kralı Büyük İskender’in şehirdeki kaleyi yaptırttığı komutanlarından Bedlis’ten gelmektedir. Tarihsel yapıların ağırlıkta olduğu bir vadi içinde kurulduğundan “Vadideki Güzel Şehir” diye anılır.
Bitlis M.Ö. 1400 yıllarından itibaren Urartular’ın yerleşim alanıydı. MÖ11. yüzyıla kadar Urartular’ın yurdu olmaya devam eden ve 7. Yüzyıla kadar Asurlalar, 6. Yüzyıla kadar ise Medler’in yönetimi altında kalan Bitlis, daha sonra Pers Krallığı'nın kurulması ile 2. Darius tarafından ele geçirilmiştir. MÖ 4. yüzyılda Makedonya Kralı Büyük İskender’in yönetimi altına giren ve MS 2. yüzyılda Roma İmparatoru Trajan tarafından ele geçirilen Bitlis, 7. yüzyıla kadar Doğu Roma yönetiminde kaldı.
Türkler’in 10. yüzyılla birlikte başlayan Anadolu akınları sırasında önemli bir uğrak yeri haline gelen ve bu tarihlerde Alp Arslan ve ordularını Ahlat’ta konuk eden Bitlis'in Türklerin Anadolu’ya açılmasında çok önemli bir rolü de üstlenmiş oldu. 13. Yüzyılda Eyyübiler ve daha sonra Harzemşahlar ve Moğollar'ın saldırısına uğrayan ve 1514 yılındaki Çaldıran Muharebesi'yle Osmanlı egemenliğine giren Bitlis, Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresi altında ilim, sanat ve kültür merkezi haline geldi. I. Dünya Savaşı esnasında bir süre Çarlık Rusya’nın işgali altında kalan Bitlis, Cumhuriyet'in ilanından sonra il yapıldı. Bitlis adını Bedlis'ten almıştır. Bitlis'in en büyük ve en gelişmiş ilçesi Tatvan'dır.
[KRSAG=Bitlis Konumu]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlis-konum7e33dd7170376329.md.jpg[/KRSAG]
2010 TUIK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 ilçe, 8 belde ve 340 köy vardir. İlçeler;
Bitlis folklorunun, renkliliği ve özgünlüğüyle Doğu Anadolu Bölgesi folkloru önemli bir yeri vardır. Yöre insanının zor koşullar içindeki sevdalan, ayrılıkları, ölümler, doğa olayları karşısındaki duygulanışları, halk edebiyatı ürünlerine yansımıştır. Bitlis yöresi, maniler, türküler, deyişler, söylenceler, atasözleri ve bilmeceler açısından zengindir. Yöresel halk edebiyatı ürünlerinin çoğu anonimdir. Deyişleri günümüze ulaşabilmiş halk ozanlarının sayısıysa azdır.
Bitlis folklor ürünlerinde doğal çevrenin ve toplumsal yaşamın etkileri açıkça görülür. Halk müziğinde ve oyunlarında bu etki daha da belirgindir.
Bitlis, uzun hava yöresidir. Halay çekilirken bile arada sazlar susar uzun hava söylenir. Bu gelenek, günümüzde de tüm canlılığı ile sürmektedir. Uzun hava sözleri okunduktan sonra davul zuma, yemden halay ezgisini çalar ve oyun sürer. Bitlis halk oyunlarında ve müziğinde komşu illerin ezgi ve oyunlarıyla benzerlikler görülür. Aynca, eski aşıklardan Kerem, Ercişli Emrah, Dervişoğlu Sümmani, Köroğu vb. ozanların deyişleri söylenir. Bunlardan başka; maniler, sayacı türküleri, muammaalar, beriteler (halay çekerken söylenen döndürmeli türküler), dağ havalan, yayla havalan, gelin ile yolcu, gelin ile kız ve oğlan deyişleri, kış-yaz gibi mevsimlerle ilgili türküler, Dervişoğlu-Karari atışmalan, yağmur duası, güneş duası gibi müzikli tekerlemeler bölgenin sözlü müzik folklorunu oluşturur. Maniler, düz mani ve hoyrat mani olarak da söylenir. Bitlis Halk müziğinin, yanaşık ve komşu seslerin çokça kullanıldığı bir ezgi yapısı vardır. Bu ezgiler, geniş aralıklardan çok 41ü ve 5'liler içinde sürer. En geniş türküleri bir 81i içindedir. Devinimli sıcak, has ezgiler çoğunluktadır. Yörede tavır bakımından Van, Muş, Ağrı gibi komşu illere çok yaklaşan ve zaman zaman Erzurum'u anımsatan türkülere de rastlanır. Daha çok nefesli sazlara özenilmiştir. Davul, zuma, dilli, dilsiz kavallar, çoban düdükleri, kartal kemiğinden yapılan çığırtma türünden nefesli sazlar büyük bir ustalıkla çalınır. Aynca, kemence delikleri yaylı halk sazları da vardır ki, gövdesi ve sapı ceviz ağacından yapılır. Üç tellidir. Teller ve yay at kuyruğu kıllanndandır. Vurmalı sazlann başında davul ve tef vardır.
Bitlis halk müziği ve oyunlannın ritmik yapısı şöyle özetlenebilir: 2, 3, 4 zamanlı ana usuller, bunlann üçerli biçimi olan 6 ve 12 sekizlik ezgiler, 5 ve 10 zamanlı türkü ve oyun havalan çoğunluktadır. Halay havalarının bir bölümü ana usulle başlayıp üçerli biçime, ya da üçerli biçimle başlayıp düz ana usullere dönüşmektedir. Bitlis'ten derlenen türkü ve halay havalarının bir bölümü şunlardır
Bitlis'in Yollan, Bağa Vardım, Yoncalar, Dideban Üstündeyim, Oynama Yorulurum, Memmi, Gök Meydan Baş Aşağı, Bitlis'te Beş Minare, maniler, beriteler, Yaz Olanda Bu Yaylayı Gezmeli, Sofi Gardaş, Üç Memeleket Gördüm Men, toy güvenk havalan (topluca türkülü oyun), gelin-kız deyişmesi, gelin-kız-oğlan deyişmesi, Yeri Yeri Han Bağına, deyişmeler, Bugün Nazlı Yardan Bir Name Geldi, Bugün Üç Güzelin Seyrin Eyledim, Bu Su Böyle Akarsa, Can Meral Can, Ağır Güvenk, Arkuşta, Bitlis Koçerisi, Çarşıbaşı, Çarşıda Atlar, Değirmenci, Dokuz Ayak, Garzani, Gaşmk, Gorani, Güvende, Henhemmi, Hımhımını, Kevaş, Kevenk (Güvenk), Kılıçkalkan, Koç Halayı, Lezgi, Lorke, Meryem, Meryem Harkuştası, Meral, Meyroki, Mutki, Papuri, Sepi, Süzme, Temirağa, Teşi, Tiringo vb.
Bitlis yöresinde halk oyunlarının çok çeşitli ve özgün örneklerine rastlanmaktadır. Oyunlar genellikle halay ya da bar biçimindedir. Halay, Bitlis'te "Berite" adım alır. Halkuşta, Çarşıbaşı, Süzme Oyunu, Garzane, Temirağa, Harkusta, Tiringo, halay türü oyunlardır. Bitlis Ban, Nari, Aşırma bar özelliğini taşır. Oyunlar genelde insanın sertlik, birlik-beraberlik ve insan sevgisi duygularını ifade eder.
Oyunlar, koreografik düzenlen yönünden çeşitlilik gösterir. Sıralarda bağlantılar, çeşitli biçimlerde olur. Değirmenci'de, Govenk'te, Nare'de, Temirağa'da oyuncular, birbirlerini parmaklarından tutar, Hımhimi'de kol kola girer, Tenzere'de parmaklar kenetlenir. Barlarda eller taraklanır. Düz halayda oyuncular birbirlerine sarılır. Yallı'da tutuşmalar omuzdandır. Tiringo, Papuri oyunlan kadınlı, erkekli karma oynanır. Karma oyunlarda kadınlı erkekli dizilişler değişik olur. Nanaylar'da iç içe halkalar oluşturulur. Erkekler, çoğunlukla iç halkadadır. Oyunlar çabuk ve karmaşıktır. Devinimler zengindir. Yöre oyunlarında rastlanan bir özellik de, değişik biçimlerdeki el vuruşmalardır. Mutki Harkuştası'nda, Çiftler yan yana dururken el vuruştururlar. Meryem Harkuştası'nda ise ters yönden gelen çiftler birbirlerini bir boy geçtikten sonra dönüp ellerini vuruşturur, sonra elleri yukarda giderler. Oyunlar yerel giysilerle davul, zuma, bağlama, kaval, tef eşliğinde oynanır. Bazılarında oyuncular, müziğe sözle katılır.
[TBR]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlisb27360ef910505ff.md.jpg[/TBR]
Turizm Bakanlığının önerisi ile Bitlis ilinde Ahlat ve Tatvan'da iki turizm merkezi 20/09/1991 tarih ve 20977 sayılı Resmi Gazetede ilan edilmiştir.
[KRSAG=Bitlis Kalesi]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlis-kalesi1c5e45f2e8fea88f.md.jpg[/KRSAG]
Van Gölû'nün kuzeybatı kesiminde, Tatvan'ın Kıyı Düzü yerleşmesi ile Adilcevaz'm batısındaki Kıztaşı Mevkii arasındaki yaklaşık 60 km.lik kıyı bandım kapsamaktadır. Nemrut Dağı ve Krater Gölû'nün turizm ve çekim merkezi potansiyeli dikkate alınarak 1. Derece Doğal Sit Alam olan Nemrut Kalderası'mn güneydoğusunda, kış sporlarına yönelik kayak ve kış sporları merkezi olarak belirlenen alan 2002 yılında Ahlat Turizm Merkezi sının içerisine alınmıştır.
Bitlis ve Van illerinin sınırlan içinde kalmakta olup, Tatvan kentinin doğusundan başlayıp, Gevaş'ın batısında Akdamar Adası arasındaki yaklaşık 90 km.lik kıyı bandını kapsamaktadır.
Turizm Merkezleri karan ile Van Gölü güney ve batı kesimlerinde plajların ve diğer potansiyelin koruma-kullanma dengesi içinde turizme kazandıniması hedeflenmiştir. Böylelikle, bölgedeki tarihi-kültür varlıkların ve Süphan ve Nemrut Dağı gibi doğal güzelliklerin yarattığı turizm potansiyeline dayanarak Van Gölü kıyısında turizm yatırımlarının gerçekleştirilebileceği düşünülmüştür. Ahlat Turizm Merkezinde 123 hektarlık alanda ve Tatvan Turizm Merkezinde 234 hektarlık alanda bölgenin ihtiyaç ve potansiyeli değerlendirilerek, buna uygun turistik tesislerin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Doğu Anadolu Bölgesine yabancı sermayenin turizm yatmmlan amacıyla çekilmesi ilkesine bağlı olarak, turizm kullanımlarına aynlmış kamu arazilerinden, Ahlat Turizm Merkezi içinde bulunan Tatvan İlçesi, Kıyıdüzü Köyünden başlayarak Tatvan yerleşmesi yakınma kadar uzanan, Milli Savunma Bakanlığına tahsisli 1.542.640 nf büyüklüğündeki 678 nolu parselin; Milli Savunma Bakanlığının kullanımındaki Sorgun Kışlasının dışmda kalan kesimini oluşturan Simek Koyundaki arazi Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilmiştir.
Turizm merkezlerinin çevre düzeni ve imar planlan ile ilgili çalışmalar tamamlanmamıştır.
Bitlis, yemek kültürünün çok zengin olduğu bir ilimizdir. Yemekleri ağır, masraflı ve zahmetlidir. Özellikle maddi bakımdan, aşırı bir yük getirmektedir. İçli köfte, halise, lahana dolması, kabak dolması, keşkek, çorti, çorti köftesi, klorik (sulu köfte), gari aşı, turşu aşı, katıklı dolma, yoğurtlu pappar, pişrük, kabak boranisi, murtuğa (ev helvası).
Bitlis, Türkiye'de sıcak etin yenildiği tek vilayettir. Etin mezbahadan çıkmasıyla tüketilmesi çok kısa bir süre içinde yapılır. Mezbahadan kasaplara getirilen et, soğumadan evvel satılır. Şayet soğumuş veya bir gün üzerinden geçmiş ise bu ete rağbet edilmez. Kesinlikle soğuk hava depolarında bekletilmiş et, halk tarafından alınmaz. Etler sabahleyin gelir, öğlen saatlerine kadar tüketilir. Bir, iki kilo kadar et almak, ayıp sayılır. Tüketilen et teke, koyun, sığır ve kısmen de kuzudur.
Nüfusu: 349.396'dür. Bu nüfusun %65,1'i şehirlerde yaşamaktadır (2018 sonu). İlin yüzölçümü 8.294 km²'dir. İlde km²'ye 42 kişi düşmektedir. İlde yıllık nüfus artış oranı % 2,32 olmuştur.
Şubat 2019 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 13 belediye, bu belediyelerde 123 mahalle ve ayrıca 348 köyü vardır.
Bitlis İsmi
Bitlis ismi Makedonya Kralı Büyük İskender’in şehirdeki kaleyi yaptırttığı komutanlarından Bedlis’ten gelmektedir. Tarihsel yapıların ağırlıkta olduğu bir vadi içinde kurulduğundan “Vadideki Güzel Şehir” diye anılır.
Bitlis Tarihi
Bitlis M.Ö. 1400 yıllarından itibaren Urartular’ın yerleşim alanıydı. MÖ11. yüzyıla kadar Urartular’ın yurdu olmaya devam eden ve 7. Yüzyıla kadar Asurlalar, 6. Yüzyıla kadar ise Medler’in yönetimi altında kalan Bitlis, daha sonra Pers Krallığı'nın kurulması ile 2. Darius tarafından ele geçirilmiştir. MÖ 4. yüzyılda Makedonya Kralı Büyük İskender’in yönetimi altına giren ve MS 2. yüzyılda Roma İmparatoru Trajan tarafından ele geçirilen Bitlis, 7. yüzyıla kadar Doğu Roma yönetiminde kaldı.
Türkler’in 10. yüzyılla birlikte başlayan Anadolu akınları sırasında önemli bir uğrak yeri haline gelen ve bu tarihlerde Alp Arslan ve ordularını Ahlat’ta konuk eden Bitlis'in Türklerin Anadolu’ya açılmasında çok önemli bir rolü de üstlenmiş oldu. 13. Yüzyılda Eyyübiler ve daha sonra Harzemşahlar ve Moğollar'ın saldırısına uğrayan ve 1514 yılındaki Çaldıran Muharebesi'yle Osmanlı egemenliğine giren Bitlis, Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresi altında ilim, sanat ve kültür merkezi haline geldi. I. Dünya Savaşı esnasında bir süre Çarlık Rusya’nın işgali altında kalan Bitlis, Cumhuriyet'in ilanından sonra il yapıldı. Bitlis adını Bedlis'ten almıştır. Bitlis'in en büyük ve en gelişmiş ilçesi Tatvan'dır.
Bitlis İlçeleri
[KRSAG=Bitlis Konumu]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlis-konum7e33dd7170376329.md.jpg[/KRSAG]
2010 TUIK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 ilçe, 8 belde ve 340 köy vardir. İlçeler;
- Bitlis (merkez)
- Adilcevaz
- Ahlat
- Güroymak
- Hizan
- Mutki
- Tatvan
Kültür
Bitlis folklorunun, renkliliği ve özgünlüğüyle Doğu Anadolu Bölgesi folkloru önemli bir yeri vardır. Yöre insanının zor koşullar içindeki sevdalan, ayrılıkları, ölümler, doğa olayları karşısındaki duygulanışları, halk edebiyatı ürünlerine yansımıştır. Bitlis yöresi, maniler, türküler, deyişler, söylenceler, atasözleri ve bilmeceler açısından zengindir. Yöresel halk edebiyatı ürünlerinin çoğu anonimdir. Deyişleri günümüze ulaşabilmiş halk ozanlarının sayısıysa azdır.
Halk müziği
Bitlis folklor ürünlerinde doğal çevrenin ve toplumsal yaşamın etkileri açıkça görülür. Halk müziğinde ve oyunlarında bu etki daha da belirgindir.
Bitlis, uzun hava yöresidir. Halay çekilirken bile arada sazlar susar uzun hava söylenir. Bu gelenek, günümüzde de tüm canlılığı ile sürmektedir. Uzun hava sözleri okunduktan sonra davul zuma, yemden halay ezgisini çalar ve oyun sürer. Bitlis halk oyunlarında ve müziğinde komşu illerin ezgi ve oyunlarıyla benzerlikler görülür. Aynca, eski aşıklardan Kerem, Ercişli Emrah, Dervişoğlu Sümmani, Köroğu vb. ozanların deyişleri söylenir. Bunlardan başka; maniler, sayacı türküleri, muammaalar, beriteler (halay çekerken söylenen döndürmeli türküler), dağ havalan, yayla havalan, gelin ile yolcu, gelin ile kız ve oğlan deyişleri, kış-yaz gibi mevsimlerle ilgili türküler, Dervişoğlu-Karari atışmalan, yağmur duası, güneş duası gibi müzikli tekerlemeler bölgenin sözlü müzik folklorunu oluşturur. Maniler, düz mani ve hoyrat mani olarak da söylenir. Bitlis Halk müziğinin, yanaşık ve komşu seslerin çokça kullanıldığı bir ezgi yapısı vardır. Bu ezgiler, geniş aralıklardan çok 41ü ve 5'liler içinde sürer. En geniş türküleri bir 81i içindedir. Devinimli sıcak, has ezgiler çoğunluktadır. Yörede tavır bakımından Van, Muş, Ağrı gibi komşu illere çok yaklaşan ve zaman zaman Erzurum'u anımsatan türkülere de rastlanır. Daha çok nefesli sazlara özenilmiştir. Davul, zuma, dilli, dilsiz kavallar, çoban düdükleri, kartal kemiğinden yapılan çığırtma türünden nefesli sazlar büyük bir ustalıkla çalınır. Aynca, kemence delikleri yaylı halk sazları da vardır ki, gövdesi ve sapı ceviz ağacından yapılır. Üç tellidir. Teller ve yay at kuyruğu kıllanndandır. Vurmalı sazlann başında davul ve tef vardır.
Bitlis halk müziği ve oyunlannın ritmik yapısı şöyle özetlenebilir: 2, 3, 4 zamanlı ana usuller, bunlann üçerli biçimi olan 6 ve 12 sekizlik ezgiler, 5 ve 10 zamanlı türkü ve oyun havalan çoğunluktadır. Halay havalarının bir bölümü ana usulle başlayıp üçerli biçime, ya da üçerli biçimle başlayıp düz ana usullere dönüşmektedir. Bitlis'ten derlenen türkü ve halay havalarının bir bölümü şunlardır
Bitlis'in Yollan, Bağa Vardım, Yoncalar, Dideban Üstündeyim, Oynama Yorulurum, Memmi, Gök Meydan Baş Aşağı, Bitlis'te Beş Minare, maniler, beriteler, Yaz Olanda Bu Yaylayı Gezmeli, Sofi Gardaş, Üç Memeleket Gördüm Men, toy güvenk havalan (topluca türkülü oyun), gelin-kız deyişmesi, gelin-kız-oğlan deyişmesi, Yeri Yeri Han Bağına, deyişmeler, Bugün Nazlı Yardan Bir Name Geldi, Bugün Üç Güzelin Seyrin Eyledim, Bu Su Böyle Akarsa, Can Meral Can, Ağır Güvenk, Arkuşta, Bitlis Koçerisi, Çarşıbaşı, Çarşıda Atlar, Değirmenci, Dokuz Ayak, Garzani, Gaşmk, Gorani, Güvende, Henhemmi, Hımhımını, Kevaş, Kevenk (Güvenk), Kılıçkalkan, Koç Halayı, Lezgi, Lorke, Meryem, Meryem Harkuştası, Meral, Meyroki, Mutki, Papuri, Sepi, Süzme, Temirağa, Teşi, Tiringo vb.
Halk oyunları
Bitlis yöresinde halk oyunlarının çok çeşitli ve özgün örneklerine rastlanmaktadır. Oyunlar genellikle halay ya da bar biçimindedir. Halay, Bitlis'te "Berite" adım alır. Halkuşta, Çarşıbaşı, Süzme Oyunu, Garzane, Temirağa, Harkusta, Tiringo, halay türü oyunlardır. Bitlis Ban, Nari, Aşırma bar özelliğini taşır. Oyunlar genelde insanın sertlik, birlik-beraberlik ve insan sevgisi duygularını ifade eder.
Oyunlar, koreografik düzenlen yönünden çeşitlilik gösterir. Sıralarda bağlantılar, çeşitli biçimlerde olur. Değirmenci'de, Govenk'te, Nare'de, Temirağa'da oyuncular, birbirlerini parmaklarından tutar, Hımhimi'de kol kola girer, Tenzere'de parmaklar kenetlenir. Barlarda eller taraklanır. Düz halayda oyuncular birbirlerine sarılır. Yallı'da tutuşmalar omuzdandır. Tiringo, Papuri oyunlan kadınlı, erkekli karma oynanır. Karma oyunlarda kadınlı erkekli dizilişler değişik olur. Nanaylar'da iç içe halkalar oluşturulur. Erkekler, çoğunlukla iç halkadadır. Oyunlar çabuk ve karmaşıktır. Devinimler zengindir. Yöre oyunlarında rastlanan bir özellik de, değişik biçimlerdeki el vuruşmalardır. Mutki Harkuştası'nda, Çiftler yan yana dururken el vuruştururlar. Meryem Harkuştası'nda ise ters yönden gelen çiftler birbirlerini bir boy geçtikten sonra dönüp ellerini vuruşturur, sonra elleri yukarda giderler. Oyunlar yerel giysilerle davul, zuma, bağlama, kaval, tef eşliğinde oynanır. Bazılarında oyuncular, müziğe sözle katılır.
[TBR]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlisb27360ef910505ff.md.jpg[/TBR]
Turizm
Turizm Bakanlığının önerisi ile Bitlis ilinde Ahlat ve Tatvan'da iki turizm merkezi 20/09/1991 tarih ve 20977 sayılı Resmi Gazetede ilan edilmiştir.
Ahlat Turizm Merkezî
[KRSAG=Bitlis Kalesi]https://forumkalemi.com/img/images/2021/03/21/bitlis-kalesi1c5e45f2e8fea88f.md.jpg[/KRSAG]
Van Gölû'nün kuzeybatı kesiminde, Tatvan'ın Kıyı Düzü yerleşmesi ile Adilcevaz'm batısındaki Kıztaşı Mevkii arasındaki yaklaşık 60 km.lik kıyı bandım kapsamaktadır. Nemrut Dağı ve Krater Gölû'nün turizm ve çekim merkezi potansiyeli dikkate alınarak 1. Derece Doğal Sit Alam olan Nemrut Kalderası'mn güneydoğusunda, kış sporlarına yönelik kayak ve kış sporları merkezi olarak belirlenen alan 2002 yılında Ahlat Turizm Merkezi sının içerisine alınmıştır.
Tatvan Turizm Merkezi
Bitlis ve Van illerinin sınırlan içinde kalmakta olup, Tatvan kentinin doğusundan başlayıp, Gevaş'ın batısında Akdamar Adası arasındaki yaklaşık 90 km.lik kıyı bandını kapsamaktadır.
Turizm Merkezleri karan ile Van Gölü güney ve batı kesimlerinde plajların ve diğer potansiyelin koruma-kullanma dengesi içinde turizme kazandıniması hedeflenmiştir. Böylelikle, bölgedeki tarihi-kültür varlıkların ve Süphan ve Nemrut Dağı gibi doğal güzelliklerin yarattığı turizm potansiyeline dayanarak Van Gölü kıyısında turizm yatırımlarının gerçekleştirilebileceği düşünülmüştür. Ahlat Turizm Merkezinde 123 hektarlık alanda ve Tatvan Turizm Merkezinde 234 hektarlık alanda bölgenin ihtiyaç ve potansiyeli değerlendirilerek, buna uygun turistik tesislerin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Doğu Anadolu Bölgesine yabancı sermayenin turizm yatmmlan amacıyla çekilmesi ilkesine bağlı olarak, turizm kullanımlarına aynlmış kamu arazilerinden, Ahlat Turizm Merkezi içinde bulunan Tatvan İlçesi, Kıyıdüzü Köyünden başlayarak Tatvan yerleşmesi yakınma kadar uzanan, Milli Savunma Bakanlığına tahsisli 1.542.640 nf büyüklüğündeki 678 nolu parselin; Milli Savunma Bakanlığının kullanımındaki Sorgun Kışlasının dışmda kalan kesimini oluşturan Simek Koyundaki arazi Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilmiştir.
Turizm merkezlerinin çevre düzeni ve imar planlan ile ilgili çalışmalar tamamlanmamıştır.
Bitlis mutfağı
Bitlis, yemek kültürünün çok zengin olduğu bir ilimizdir. Yemekleri ağır, masraflı ve zahmetlidir. Özellikle maddi bakımdan, aşırı bir yük getirmektedir. İçli köfte, halise, lahana dolması, kabak dolması, keşkek, çorti, çorti köftesi, klorik (sulu köfte), gari aşı, turşu aşı, katıklı dolma, yoğurtlu pappar, pişrük, kabak boranisi, murtuğa (ev helvası).
Bitlis, Türkiye'de sıcak etin yenildiği tek vilayettir. Etin mezbahadan çıkmasıyla tüketilmesi çok kısa bir süre içinde yapılır. Mezbahadan kasaplara getirilen et, soğumadan evvel satılır. Şayet soğumuş veya bir gün üzerinden geçmiş ise bu ete rağbet edilmez. Kesinlikle soğuk hava depolarında bekletilmiş et, halk tarafından alınmaz. Etler sabahleyin gelir, öğlen saatlerine kadar tüketilir. Bir, iki kilo kadar et almak, ayıp sayılır. Tüketilen et teke, koyun, sığır ve kısmen de kuzudur.
